ایدز رسوایی نیست!
دکتر علیرضا مصداقی نیا، معاون بهداشتی وزارت بهداشت، روز شنبه در همایش روز جهانی ایدز اظهار داشت: شمار مبتلایان به ایدز در کشور طی 5 سال آینده به 126 هزار و 300 نفر افزایش خواهد یافت و این درحالی است که آمارها از افزایش 20 درصدی ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی حكایت دارد
روز جهانی مبارزه با ایدز گذشت. اما هشدارها به پایان نرسیده. این آتشفشان خفته بزودی بیدار خواهد شد؛ انفجاری كه اگر به وقوع بپیوندد بیش از همه دامنگیر جوانان خواهد شد. آمارها میگویند بیش از 90 درصد موارد جدید ابتلا به ایدز در كشورمان از راه جنسی است و 25 تا 30 سالهها بیشترین قربانیان آن محسوب میشوند.
با گذشت 25 سال از زمانی كه اولین مبتلای به ایدز در كشور شناسایی شد، الگوی ابتلا به این بیماری با رشدی خزنده در حال تغییر شكل است. آن زمان راه انتقال این بیماری فرآوردههای خونی آلوده بود، اما حالا كه بیش از دو”‰دهه از آن روزها میگذرد، شیوه انتقال به سوی رفتارهای جنسی پرخطر میرود.
موج سوم ایدز در كشور آغاز شده؛ جریانی كه این بار جوانان را نشانه گرفته است. میگویند اگر هشدارها جدی گرفته نشود در آیندهای نه چندان دور جوانان بسیاری در گرداب این موج گرفتار خواهند شد.
افزایش 20 درصدی ابتلا به ایدز جنسی
الگوی ابتلا به ایدز در كشور بسرعت در حال تغییر است. گواه این ادعا افزایش 20 درصدی ابتلا به ایدز جنسی در میان مبتلایان است. نگرانیها از روند افزایشی روابط جنسی كنترل نشده در كشور كار را به جایی رسانده كه رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت از افزایش 20 درصدی مبتلایان به اچ آی وی از طریق روابط جنسی در كشور به طور جدی ابراز نگرانی میكند.
عباس صداقت برآورد میكند هنوز 70 هزار مبتلا به اچ آی وی در كشور ناشناخته ماندهاند.
اینطور كه او میگوید همچنان بیشترین موارد ابتلا به ایدز در كشور از طریق اعتیاد تزریقی است، اما شواهد نشان میدهد این الگو در حال تغییر بوده و موارد ابتلا به روابط جنسی رو به افزایش است.
سهم انتقال ایدز از طریق روابط جنسی از سال 65 تا 90 حدود 7 درصد بوده كه این آمار سال گذشته به 10 درصد رسیده است.
نوجوانانی كه گرفتار دوستیهای نه چندان سالم هستند و پایشان به مهمانیهای غیراخلاقی و به دنبال آن مصرف مواد مخدر و روانگردان باز شده بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند.رفتارهای پرخطر نیز تشدیدكننده شیوع ایدز است؛ هشدار مهمی كه پای روانگردانها نیز در آن به میان كشیده شده است
بر اساس آخرین آمار جمعآوری شده از دانشگاههای علوم پزشكی سراسر كشور تا ابتدای سال 91 در مجموع 24 هزار و 290 نفر مبتلا به اچ آی وی دركشور شناسایی شدهاند كه 8/90 درصد آنان را مردان 2/9 درصد را زنان تشكیل میدهند.
همچنین علل ابتلا به اچ آی وی در بین كل مواردی كه از سال 1365 تاكنون در كشور به ثبت رسیده است به ترتیب تزریق با وسایل مشترك در مصرفكنندگان مواد مخدر (6/69 درصد)، رابطه جنسی (5/10 درصد)، دریافت خون و فرآوردههای خونی (یك درصد) و انتقال از مادر به كودك (یك درصد) بوده است و راه انتقال در 9/17 درصد از این گروه نامشخص مانده است.پیش از این اكثر مراكز پزشكی در گزارشهای خود 60 درصد انتقال ایدز را از طریق استفاده از سرنگ مشترك معرفی میكردند، اما در شرایط فعلی ابتلا به ایدز از طریق آمیزش جنسی به نسبت به سال 1365 حدود 20 درصد افزایش پیدا كرده است.
تغییر الگوی ابتلا به ایدز در كشور موضوع نگرانكنندهای بود كه وزیر بهداشت نیز سال گذشته درباره آن هشدار داده و گفته بود: الگوی انتقال ایدز از سرنگ مشترك معتادان به روشهای انتقال جنسی در حال تغییر است.مرضیه وحیددستجردی گفته بود هر زن خیابانی آلوده به این ویروس، میتواند سالانه 100 نفر از مردان را بیمار كند.
روانگردانها و رفتارهای پرخطر
نوجوانانی كه گرفتار دوستیهای نه چندان سالم هستند و پایشان به مهمانیهای غیراخلاقی و به دنبال آن مصرف مواد مخدر و روانگردان باز شده بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند.رفتارهای پرخطر نیز تشدیدكننده شیوع ایدز است؛ هشدار مهمی كه پای روانگردانها نیز در آن به میان كشیده شده است.
این همان هشداری است كه عضو كمیته كشوری ایدز نیز با اشاره به آن ورود مواد روانگردان در بین جوانان را خطر جدیدی برای موج سوم ایدز در كشور میداند و میگوید: مصرف مواد روانگردان به طور كاذب سبب افزایش میلجنسی در افراد میشود و توانایی تصمیمگیری و تفكر را از جوانان میگیرد، بنابراین افرادی كه این مواد را مصرف میكنند به سمت رفتارهای پرخطر هدایت میشوند.
به گفته دكتر مینو محرز، مصرف مواد روانگردان و الكل از سوی جوانان خطر جدیدی برای موج سوم ایدز است و اگر نتوانیم با مداخله مناسب، افزایش ابتلا به بیماری ایدز را در كشور كنترل كنیم باید منتظر شیوع موج سوم ایدز از طریق رفتارهای پرخطر طی پنج سال آینده باشیم.
در این میان نقش خانوادهها در آگاهسازی فرزندان را نمیتوان نادیده گرفت؛ خانوادههایی كه در آن والدین با فرزندان خود دوست نیستند و فرزندانی كه از همان ابتدا رعایت چارچوبهای صحیح رفتاری را در خانواده نیاموختهاند، میتوانند دچار اشتباهات خطرساز شوند.
اگر به جای حمایت از این بیماران، ایدز را به چماقی برای سركوفت زدن تبدیل كنیم و مبتلایان به این بیماری را گناهكار بپنداریم، آنگاه نه تنها كمكی برای كنترل این بیماری انجام ندادهایم، بلكه ناخواسته با این گونه كارها در مسیر پوشیده ماندن، مخفی كاری و در نتیجه سختتر شدن فرآیند تشخیص و كنترل بیماری ایدز قدم برداشتهایم
تربیت و آموزش صحیح جنسی نیز بهتر است از همان دوران كودكی شروع و بر اساس روشهای تربیتی و آموزشی علمی پیش رود.در یك كلام، مبارزه با ایدز باید با برنامهریزی، بدون تعصب و بر اساس واقعیتها باشد و برای هر گروه و قشری از جامعه بر اساس نیازمندیهای خاص خودش برنامهریزی شود.
این شكاف را با آموزش پر كنیم
رشد خزنده ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی در حالی ادامه دارد كه خلأ آموزش به گروههای پرخطر مدتهاست حس میشود. آموزش و آگاهسازی مردم در شرایطی مهمترین تاثیر را در كنترل این بیماری دارد كه به گفته نماینده یونیسف در ایران، میزان اطلاعات جوانان ایرانی در مورد ایدز كمتر از 10 درصد است.
با اینكه كشور ما طی سالهای اخیر برنامههای آموزشی را در راستای اطلاعرسانی به مردم و بخصوص گروههای در معرض آسیب به اجرا گذاشته است، اما شكاف اطلاعاتی كه درمورد این بیماری همچنان احساس میشود باید با برنامهریزی اساسی دستگاههای متولی پر شود.
حرف آخر....
نباید فراموش كنیم كه اگر فردی هم به دلیل خطاهای گذشتهاش به این بیماری مبتلا شده، باید ضعف فرهنگسازی و آموزش عمومی سلامت در جامعه را هم در بروز این بیماری مدنظر داشت؛ یعنی نباید ساختارهای اجتماعی را در شیوع این بیماری بیتاثیر دانست و حتی میتوان گفت در برابر هر فردی كه به بیماری ایدز مبتلا میشود، همه اعضای جامعه و بخصوص فعالان حوزه آموزش و سلامت بیتقصیر نیستند.
به هر حال، چه فردی كه به دلیل انجام رفتاری پرخطر به ایدز مبتلا شده و چه فردی كه بدون كوچكترین نقشی به این بیماری دچار شده است، نیازمند حمایت عاطفی، مالی و اجتماعی مردم و مسوولان هستند.
اما اگر به جای حمایت از این بیماران، ایدز را به چماقی برای سركوفت زدن تبدیل كنیم و مبتلایان به این بیماری را گناهكار بپنداریم، آنگاه نه تنها كمكی برای كنترل این بیماری انجام ندادهایم، بلكه ناخواسته با این گونه كارها در مسیر پوشیده ماندن، مخفی كاری و در نتیجه سختتر شدن فرآیند تشخیص و كنترل بیماری ایدز قدم برداشتهایم.
فرآوری: نسرین صفری بخش اجتماعی تبیان
منابع:تابناک / جام جم آنلاین/خبرگزاری مهر
مقالات مرتبط :